the nursing station ایستگاه پرستاری
توده های خوش خیم پستانی
فیبرآدنوما :
- فیبرآدنوم‌ها تودههای گرد ، سفت و لاستیکی ، خوش‌خیم هستند که از رشد بیش از حد بافت غددی و همبند ناشی می‌شوند.
- فیبرآدنوم‌ها معمولا بدون درد هستند و ممکن است با فشار دادن کمی حرکت کنند.
- این توده‌ها به تغییرات هورمونی پاسخ می‌دهند ، به طوری که در طی حاملگی بزرگ شده و بعد از یائسگی چروک می‌شوند.
- زنان در هر سنی ممکن است به آن دچار شوند ، اما شایع‌ترین سن، معمولا سنین زیر ۲۰ تا ۳۰ سال است.
- فیبرآدنوم ممکن است خودبه‌خود ناپدید شود . اما اگر نشود ، یا بزرگ تر شود یا اگر شما درباره وجود آن مضطرب باشید ، پزشکتان برداشت جراحی آن را توصیه خواهد کرد .
بیماری فیبروکیستیک پستان
- بیماری فیبروکیستیک پستان عبارت است از یک بیماری شایع پستان در خانم ها که مشخصات آن معمولاً عبارتند از : توده های غیرسرطانی و نیز درد.
- این بیماری می تواند از سنین بلوغ تا حوالی ۵۰ سالگی رخ دهد (حدود ۲۰% خانم هایی که در سنین قبل از یائسگی قرار دارند دچار این بیماری هستند).
- این بیماری غالباً پس از یائسگی برطرف می شود (مگر این که هورمون درمانی با استروژن انجام گیرد).
- این بیماری از آنجایی که شایع است ، دیگر به عنوان بیماری در نظر گرفته نمی شود و معمولاً نگرانی از بابت آن وجود ندارد.
- توده ها معمولاً در هر دو پستان وجود دارند . ممکن است تنها یک توده وجود داشته باشد ، اما معمولاً چندین توده وجود دارد.
- وقتی که روی این توده ها با نوک انگشتان فشار آورده می شود ، بافت آن مقاومت نشان می دهد و فشرده نمی شود. این توده ها ممکن است به هنگام لمس دردناک باشند.
- درد در کل پستان ، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
- این توده ها غالباً قبل از عادت ماهانه بزرگ می شوند و بعد از آن کوچک می شوند.
- اندازه توده ها متغیر است .
- اگر توده ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند ، می توان آنها را به راحتی حرکت داد.
- توده های عمقی را شاید بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
- ترشح از نوک پستان
ناشناخته هستند ، اما بروز آن احتمالاً به استروژن و دیگر هورمون های تولید شده توسط تخمدان ها مربوط است . میزان دریافت چربی نیز شاید نقش داشته باشد.
در بعضی از تحقیقات نشان داده شده است که نوشیدن قهوه و سیگار کشیدن موجب افزایش بروز این بیماری و گستردگی زیادتر آن می شود.
- پیشگیری :
- عواقب مورد انتظار :
- عوارض احتمالی :
- بهتر است سیگار نکشید و از نوشیدنی های کافئین دار پرهیز کنید.
- پس از تشخیص ، پستان ها باید هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده های جدیدتر یا تغییر درتوده های قبلی بررسی شوند.
- در صورت بروز هرگونه تغییری به پزشک باید اطلاع داده شود.
- ماموگرافی به طور منظم
- توده های پستانی مرتباً ظاهر و پس از مدتی برطرف می شوند. البته بعضی از توده ها از بین نمی روند و به طور دایمی باقی خواهند ماند. این توده ها سلامتی را به خطر نمی اندازند.
- گاهی می توان بعضی از کیست ها را با سوزن تخلیه کرد ، که نهایتاً باعث می شود توده از بین برود. اگر توده پس از تخلیه کردن ، به طور کامل از بین نرود، احتمال دارد سرطانی باشد و باید از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسی میکروسکوپی قرار گیرد.
- بررسی های تشخیصی عبارتند از ماموگرافی ، سونوگرافی (برای افتراق ضایعات کیستیک از ضایعات توپر مفید است ) ، و نیز اقدامات تشخیصی مثل نمونه برداری یا تخلیه کیست
- پستان ها باید ماهانه توسط خود فرد معاینه شوند. در صورت بروز هرگونه تغییری در توده هایی که قبلاً تشخیص داده شده اند، به پزشک خود مراجعه کنید.
- سالانه حداقل یک بار برای معاینه پستان یا سایر بررسی ها به پزشک خود مراجعه نمایید. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امکان دارد نیاز به انجام معاینات به فواصل کمتر باشد.
- امکان دارد گذاشتن کمپرس سرد روی توده ها برای تخفیف درد کمک کننده باشد.
- هم در روز و هم در شب باید از یک سینه بند مناسب استفاده شود.
- گاهی توصیه می شود تومورهای خوش خیم یا ضایعات محتوی چربی نکروز شده در آورده شوند.
- داروها :
- فعالیت :
- رژیم غذایی :
- ممکن است برای درد ، مصرف اسپیرونولاکتون و ویتامین ب ۶ یا ید توصیه شود.
- ممکن است مصرف یک داروی ادرارآور (دیورتیک) به مدت ۱۰-۷ روز قبل از عادت ماهانه برای بعضی از بیماران کمک کننده باشد.
- ممکن است برای بعضی از علایم شدید ، دانازول یا بروموکریپتین تجویز شود.
- شواهدی وجود دارد مبنی بر این که ویتامین ـ ای ممکن است مفید باشد.
- از نوشیدنی هایی که حاوی کافئین هستند (قهوه ، چای ، و برخی نوشیدنی های دیگر) پرهیز کنید.
- از خوردن غذاهای چرب و سرخ کردنی خودداری کنید.
- نمک رژیم غذایی نیز باید کم شود.
اگر هر کدام از موارد زیر رخ دهند :
- در پستان توده های تشخیصی داده نشده وجود داشته باشد . ( توده هایی که قبلا وجود نداشتند )
- متوجه تغییراتی در توده شده اید ، یا توده های جدید ظاهر شد .
- ترشح از نوک پستان وجود داشته باشد.
- دو سال است که معاینه پستان توسط پزشک انحام نشده است .
- شما دچار علایم جدید و غیرقابل توجیه شده اید.
- داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
نحوه انجام خودآزمایی پستان (معاینه ماهیانه سینه توسط خود فرد) :
- مرحله اول :
- مرحله دوم :
- مرحله سوم :
- طوری مقابل آینه قرار بگیرید که از سر تا کمر خود را بینید .
- سپس در حالیکه شانه هایتان صاف و دست هایتان دو طرف لگن است در آینه به پستانهایتان نگاه کنید.
- به اندازه ، شکل ، رنگ پستانها توجه کنید.
- شکل آنها باید یکنواخت بدون تغییر شکل مشخص یا ورم و التهاب باشد.
اگر هر یک از تغییرات زیر مشاهده شد به پزشک مراجعه کنید :
- فرورفتگی ، چین خوردگی و ورم در پوست پستان
- جابجایی نوک پستان یا فرورفتگی نوک پستان یا پوسته پوسته شدن آن
- درد نوک پستان
- قرمزی ، دردناکی ، جوش یا التهاب
- حالا دست ها را بالا برده و مانند مرحله اول معاینه کنید.
- در حالی که به آینه نگاه می کنید به دنبال خروج مایع از یک یا هر دو نوک پستان بگردید (مایع آبکی ، شیری ، زرد یا خونی)
لمس :
- مرحله چهارم :
- مرحله پنجم :
- در حالی که دراز کشیده اید پستانتان را لمس کنید.
- یک بالش زیر شانه در سمت مورد معاینه بگذارید و دست همان طرف را زیر سر خود قرار دهید .
- از دست راست برای معاینه پستان چپ و از دست چپ برای معاینه پستان راست استفاده کنید .
- معاینه با ناحیه گوشتی نوک انگشتان دست انجام می شود در حالی که انگشتان دست صاف و به هم چسبیده اند .
لمس به دو طریق امکان پذیر است :
- به صورت خطوط عمودی از انتهای بالایی پستان (حدود استخوان ترقوه) تا پایین پستان(لبه پایینی سینه بند) و از جناغ سینه تا تمام زیر بغل باید معاینه شوند.
- به صورت خطوط دایره وار که از نوک پستان شروع شده و دایره ها بزرگ و بزرگتر شده تا کل پستان معاینه شود.
- پس از لمس هر پستان لمس زیر بغل همان طرف را انجام دهید .
- در حالی که ایستاده یا نشسته اید مانند مرحله چهارم پستانها و زیر بغل هر طرف را لمس و معاینه کنید.
- وقتی پوست پستان مرطوب و لغزنده است مانند زمانی که در حمام هستید لمس آسان تر است.
- اگر حین لمس پستانها و زیر بغل دو طرف متوجه لمس توده با هر اندازه شدید و یا هر نوع ترشحی وجود داشت به پزشک مراجعه کنید.
- بهترین زمان انجام خودآزمایی پستان در پایان دوره قاعدگی یا چند روز پس از خاتمه قاعدگی است. زنان یائسه می توانند معاینه ماهیانه پستان را هر ماه در یک روز معین انجام دهند.
- معاینه پستان خانمها ترجیحا باید سالی یک بار توسط پزشک انجام شود اگر چه معاینه توسط خود بیمار دقیقتر از پزشک می باشد. اکثر موارد سرطان پستان توسط بیمار یافته می شود. یک توده پستان باید حداقل بالای یک سانتیمتر باشد تا پزشک بتواند آن را لمس کند .
- از سن ۴۰ سالگی ماموگرافی پستانها آغاز میگردد.
- در افراد ی که یکی از بستگان درجه یک آنها (مادر، دختر ، خواهر) مبتلا به سرطان پستان بوده سن شروع ماموگرافی زودتر از سن فرد مبتلا میباشد و همراه سونوگرافی و با فواصل کوتاهتر انجام می شود.
- در خانمهای جوانتر از ۳۰ سال ، خانمهای شیرده ، خانمهای حامله که متوجه توده در پستان خود شده اند سونوگرافی درخواست می شود.
ماموگرافی چیست ؟
ماموگرافی یکی از انواع تصویر برداری می باشد که در آن از اشعه ایکس با دوز پائین برای بررسی پستان استفاده می شود ماموگرافی به تشخیص زودرس سرطان پستان در خانمها کمک می کند.
غربالگری از طریق ماموگرافی
ماموگرافی به دلیل اینکه توانایی تشخیص تغییر دریافت پستان ۲ سال قبل از ایجاد علایم را داراست نقش اساسی در تشخیص زودرس سرطان پستان دارد . گاید لاین های جامعه جراحان آمریکا و جامعه رادیولوژی آمریکا غربالگری سالیانه زنان بالای ۴۰ سال را توصیه می کند . تحقیقان نشان داده است که ماموگرافی سالیانه منجر به تشخیص زودرس سرطان پستان می کند یعنی موقعی که آنها اکثراً قابل درمان می باشند و نیازی به برداشتن کامل پستان نمی باشد . انستیتوی ملی سرطان ، غربالگری سرطان پستان را برای زنان زیر ۴۰ سال و با توالی بیشتر برای خانمهایی که سابقه سرطان پستان دارند و همچنین آنهایی که از لحاظ ژنتیکی ریسک بیشتری دارند توصیه می کند .
ماموگرافی تشخیصی :
ماموگرافی تشخیصی جهت بررسی بیمارانی که یافته بالینی غیر طبیعی دارند ( همچون لمس توده ) استفاده می شود ماموگرافی تشخیصی همچنین در افرادی که در قسمت غربالگری یافته غیر طبیعی دارند جهت بررسی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد .
مزایا و ریسکهای ماموگرافی چیست ؟
تصویر برداری پستان توانایی پزشک در تشخیص تودههای کوچک را بالا می برد یعنی زمانی که سرطان کوچک میباشد و امکان مداوای آن بیشتر است . استفاده از ماموگرافی احتمال تشخیص رشد غیر طبیعی بافت پستان که محدود به مجاری شیری است را بالا می برد. این توده ها که سرطان مجاری شیری در جا نامیده می شوند در صورت برداشتن در این مرحله ابتدایی سبب ایجاد مشکل برای بیمار نمی شوند و ماموگرافی تنها روش اثبات شده برای تشخیص این توده ها می باشد . هیچگونه اشعه ای پس از اتمام ماموگرافی در بدن بیمار باقی نمی ماند میزان اشعه ایکسی که برای ماموگرافی استفاده می شود هیچ گونه عوارض جانبی برای بیمار ندارد .
همیشه مقدار کمی احتمال ایجاد سرطان در صورت دریافت میزان بالای اشعه ایکس وجود دارد هر چند مزایای تشخیص صحیح بسیار بیشتر از این ریسک می باشد .
پنج تا پانزده درصد از ماموگرافی غربالگری نیاز به ماموگرافی مجدد و یا سونوگرافی دارد. بسیاری از این موارد در نهایت طبیعی می باشند در صورت وجود یافته غیر طبیعی ، پیگیری مجدد و یا بیوپسی ممکن است ضروری باشد و اکثر بیوپسی ها طبیعی می باشند. تخمین زده شده است که در زنان بین ۴۰ تا ۴۹ سال که ماموگرافی سالیانه انجام می دهند احتمال نتیجه ماموگرافی مثبت کاذب حدود ۳۰ درصد است و احتمال انجام بیوپسی حدود۷ تا ۸ درصد می باشد. خانمها همیشه باید تکنسین رادیولوژی را در صورت امکان بارداری مطلع سازند.
محدودیت های ماموگرافی چیست ؟
- تصاویر ماموگرافی اولیه معمولاً جهت تعیین وجود یک بیماری خوش خیم یا بدخیم کافی نمی باشد.
- اگر یک یافته مشکوک وجود داشته باشد رادیولوژیست ممکن است توصیه کند که بررسی بیشتر انجام گردد.
- تفسیر ماموگرافی ممکن است مشکل باشد زیرا بافت پستان طبیعی در هر بیمار متفاوت می باشد همچنین پودر زیر بغل در تصاویر ماموگرافی ایجاد اشکال می کند .
- بدلیل اینکه بعضی از پستانها بخوبی قابل رویت نمی باشند ممکن است رادیولوژیست بخواهد که تصاویر ماموگرافی را با تصاویر ماموگرافی قبلی شما مقایسه کند.
- هر چند ماموگرافی بهترین روش غربالگری برای سرطان پستان است ، ماموگرافی قابلیت تشخیص تمام سرطانهای پستان را ندارد و همچنین درصدی از ماموگرافی ها ممکن است امکان وجود سرطان را نشان دهند حال آنکه در واقع سرطان وجود نداشته باشد که همان نتایج مثبت کاذب است .
چگونه من باید برای ماموگرافی آماده شوم ؟
- قبل از انجام ماموگرافی ، جامعه سرطان آمریکا توصیه می کند که هر گونه یافته غیر طبیعی یا مشکل در پستان خود را با پزشک خود در میان بگذارید به علاوه هر گونه سابقه جراحی ، استفاده از هورمون و سابقه سرطان پستان در خود و یا خانواده خود را به پزشک خود اطلاع دهید .
- اگر در زمان پریود ، پستانهای شما سفت می شوند وقت قبلی برای ماموگرافی ، یک هفته قبل از پریود نگیرد بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته پس از دوران پریود می باشد .
- در صورت امکان بارداری همیشه به تکنسین رادیولوژی و یا پزشک خود اطلاع دهید .
جامعه جراحان آمریکا توصیه می کند :
- در روز ماموگرافی از اسپری ، پودر تالک و یا لوسیون زیر بغل استفاده نشود این مواد میتوانند همانند نقاط کلسیفیه در فیلم ماموگرافی ظاهر شوند .
- مشکل و یافته بالینی خود را به تکنسین در هنگام انجام ماموگرافی اطلاع دهید .
- در صورت امکان ماموگرافی قبلی خود را به همراه داشته باشد و به رادیولوژیست مربوطه نشان دهید .
- زمان جوابدهی را بپرسید و در صورت عدم تماس از طرف پزشک و یا موسسه رادیولوژی فرض را بر طبیعی بودن ماموگرافی خود نگذارید .
دستگاه ماموگرافی چگونه می باشد ؟
واحد ماموگرافی که شبیه جعبه ای مربعی می باشد حاوی تیوبی است که در آن اشعه ایکس تولید می شوند این واحد برای بررسی پستان استفاده می شود. وسیله ای به این دستگاه متصل می باشد که از آن جهت نگه داشتن و فشار دادن پستان و زاویه دادن به پستان در جهات مختلف استفاده می گردد.
- ماموگرافی به صورت سرپایی انجام می شود .
- در حین ماموگرافی تکنسین رادیولوژی پستان شما را در واحد ماموگرافی قرار می دهد و سپس پستان شما به طور تدریجی توسط دستگاه فشرده می شود.
فشردن پستان به دلایل زیر ضروری است :
- بافت پستان دارای ضخامت یکنواخت شود و تمام نسج آن قابل رویت گردد.
- بافت پستان پخش شود زیرا توده های کوچک در زمانی که بافت پستان روی هم قرار می گیرند غیر قابل تشخیص می باشد .
- امکان استفاده از دوز کم رادیولوژی را میسر می کند
- سبب ثابت نگه داشته شدن بافت پستان می شود و مانع از کدورت تصویر ناشی از حرکت پستان می شود.
- وضوح تصویر را زیاد می کند.
- برای چندین ثانیه از شما خواسته می شود که نفس خود را حبس کنید تا مانع از کدورت تصویر شود.
- ماموگرافی در حدود ۳۰ ثانیه طول می کشد .
شما احساس فشار بر روی پستان خود می کنید. بعضی خانمها با پستانهای حساس پس از ماموگرافی احساس ناراحتی می کنند که در این موارد باید ماموگرافی زمانی انجام شود که پستان های شما کمترین حساسیت را دار د. اگر در زمان فشرده شدن پستان در حین ماموگرافی احساس ناراحتی شدید می کنید به تکنسین اطلاع دهید تا فشار را کمتر کند.
این مطلب توسط دوست خوبم خانم نظری مهر برای ایستگاه پرستاری آماده شده بود که ایشان برای من ارسال کردند ، امیدوارم مورد استفاده عزیزان قرار بگیرد . امیدوارم قدم کوچکی در جهت آموزش غربالگری سرطان سینه برداشته باشیم
مرسی مطلب خیلی خوبی بود استفاده کردم.
خواهش میکنم دوست عزیز باعث خوشحالیه بندست
سلام من ارشد کامپیوتر هستم و اگه خدا کمکم کنه می خوام یه سیستم CAD طراحی کنم. خیلی جالب بود مطالبتون موفق باشید.
خوب بود. ممنون
خیلی مفید بود. خسته نباشید.