دیابت بی مزه – DI

Diabetes insipidusDiabetes insipidus

دیابت بی مزه یکی از اختلالات لوب خلفی هیپوفیز است که در اثر کمبود وازوپرسین (ADH) ایجاد می شود. این بیماری با تشنگی شدید (پلی دیپسی) و حجم زیاد ادرار رقیق ، مشخص می شود و ممکن است به علت ضربه به سر، تومور مغزی ، جراحی یا پرتودرمانی هیپوفیز ایجاد گردد. عفونت ها و تومورهای دستگاه عصبی مرکزی (مننژیت ، آنسفالیت ، سل، لنفوم ، متاستاز از سرطان های ریه و پستان ) نیز گاهی اوقات سبب بروز دیابت بی مزه می شوند. از علل دیگر دیابت بی مزه ، عدم پاسخ دهی مناسب توبول های کلیوی به ADH است (دیابت بی مزه نفروژنیک) که ممکن است به علت هیپوکالمی ، هیپوکلسمی و بعضی داروها مثل لیتیوم و دمکلوسیلین (دیکلومایسین) باشد.

تظاهرات بالینی :

  • بدون تاثیر وازوپرسین روی بخش انتهایی نفرون ها ، روزانه مقادیر زیادی ادرار بسیار رقیق با وزن مخصوص ۱٫۰۰۱ تا ۱٫۰۰۵ توسط کلیه ها دفع می شوند . ادرار این بیماران فاقد مواد غیر طبیعی مثل گلوکز یا آلبومین می باشد .
  • بیمار به علت تشنگی شدید ، تمایل دارد روزانه ۲ تا ۲۰ لیتر آب (بویژه آب سرد) بنوشد .
  • در نوع ارثی دیابت بی مزه ، علایم اولیه ی بیماری ممکن است از بدو تولد تظاهر یابند.
  • شروع این بیماری در بالغین ، سیری تدریجی و یا ناگهانی دارد.
  • با محدود کردن مایعات نمی توان دیابت بی مزه را کنترل کرد ، زیرا مقادیر زیاد ادرار، بدون جایگزینی مایعات نیز ادامه می یابد. تلاش به منظور محدود کردن مایعات سبب تمایل شدید و سیر نشدنی بیمار به آب و نیز بروز هیپرناترمی و دهیدراتاسیون شدید بدن می شود.

Central-Diabetes-Insipidus

بررسی و یافته های تشخیصی :

برای آزمون محرومیت از آب ، بیمار به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت یا تا زمانی که ۵-۳ درصد از وزن بدنش کاهش یابد ، از خوردن آب منع می شود. طی آزمون ، وزن بیمار به طور مرتب اندازه گیری می گردد . در شروع و پایان آزمون ، اسمولالیته پلاسما و ادرار محاسبه می شود . ناتوانی در افزایش وزن مخصوص ادرار، مشخصه ی بیماری دیابت بی مزه است. بیمار مبتلا به دیابت بی مزه به دفع مقادیر زیاد ادرار با وزن مخصوص پائین ادامه داده و در نتیجه دچار کاهش وزن و افزایش اسمولالیته ی سرم و غلظت سرمی سدیم می شود. در طی آزمون لازم است وضعیت سلامتی بیمار به طور مرتب کنترل شود. در صورت بروز تاکی کاردی ، کاهش وزن شدید یا افت فشار خون باید آزمون را متوقف کرد.

سایر اقدامات تشخیصی برای دیابت بی مزه عبارتند از:

  • اندازه گیری سطح پلاسمایی ADH
  • اندازه گیری اسمولالیته پلاسما و ادرار
  • تجویز دسموپرسین (وازوپرسین مصنوعی) به بیمار و بررسی نتایج آن
  • انفوزیون داخل وریدی سالین هیپرتونیک ، پس از تایید تشخیص ، در صورتی که علت بیماری ناشناخته باشد
  • بیمار از نظر وجود تومورهای مغزی (به عنوان عامل بیماری) به دقت تحت نظر قرار گیرد.

تدابیر پزشکی :

اهداف درمانی عبارتند از:

  1. جایگزینی ADH (معمولا یک برنامه ی درمانی بلند مدت است)
  2. اطمینان از جایگزینی مایعات به مقدار کافی
  3. جستجو و اصلاح عامل بیماری زای زمینه ای در جمجمه.

علل نفروژنیک دیابت بی مزه ، درمان های خاص خود را دارند که با موارد فوق متفاوت هستند.

درمان دارویی :

دسموپرسین (DDAVP) ، نوعی وازوپرسین صناعی بدون اثرات انقباضی ADH طبیعی روی عروق می باشد که به علت مدت اثر طولانی تر و عوارض جانبی کمتر نسبت به فرآورده های قبلی در درمان دیابت بی مزه کاربرد بیشتری دارد.

DDAVP

  • این دارو به داخل بینی تجویز می شود. بیمار دارو را به وسیله ی یک لوله پلاستیکی قابل انعطاف با قطر مناسب به داخل بینی اسپری می کند.
  • مصرف یک تا دوبار آن در روز و یا هر ۱۱ تا ۲۴ ساعت معمولا موجب کنترل علایم می شود.
  • در صورت وجود بیماری عروق کرونر، تجویز وازوپرسین با احتیاط انجام گیرد ، زیرا این دارو سبب انقباض عروق می شود.
  • در صورت عدم امکان مصرف دارو از راه بینی ، تزریق داخل عضلانی ADH (وازوپرسین در روغن) با فواصل ۲۴ تا ۹۶ ساعت توصیه می شود.
  • قبل از تزریق، باید ویال دارو را گرم کرد یا به شدت تکان داد.
  • بهتر است تزریق دارو در هنگام عصر انجام گیرد تا بیشترین اثر خود را در موقع خواب اعمال کند.
  • کرامپ های شکمی از عوارض جانبی این دارو می باشند.
  • برای جلوگیری از لیپودیستروفی لازم است محل تزریق به طور مرتب تغییر کند.

2

دیده شده است که کلوفیبرات (آترومید S)، داروی پائین آورنده ی چربی خون در بیماران مبتلا به دیابت بی مزه که هیپوتالاموس آنها مختصری وازوپرسین تولید می کند ، اثرات ضد ادراری دارد.

کلرپروپامید (دیابنز) و تیازید نیز برای موارد خفیف بیماری به کار می رود. این داروها، اثر وازوپرسین را روی کلیه ها تقویت می کنند . بیمارانی که کلرپروپامید دریافت می کنند ، باید نسبت به خطر بروز واکنش های هیپوگلیسمی آگاه باشند.

در صورتی که دیابت بی مزه ، منشا کلیوی داشته باشد ، روش های درمانی فوق، تاثیری نخواهند داشت. به منظور درمان این بیماران از داروهای تیازیدی، رژیم های غذایی کم نمک و نیز مهار کننده های پروستاگلاندین (ایبوبروفن، ایندومتاسین و آسپرین) استفاده می شود.

مراقبت پرستاری :

به هنگام انجام مطالعات جهت شناسایی ضایعات داخل جمجمه ای ، لازم است این بیماران مورد حمایت و تشویق قرار گیرند. در مورد اهمیت پیگیری های بعدی و اقدامات فوری (در صورت نیاز) و نیز نحوه تجویز دارو، توضیحات لازم به بیمار و خانواده ی وی داده می شود. همچنین به بیمار توصیه می شود که بازوبند دارای اطلاعات پزشکی را به بازویش ببندد و همواره برگه ی شناسایی درباره ی بیماری خود را به همراه داشته باشد.

  • منبع : برونر سودارث ۲۰۱۰ ( کبد و غدد )
  • ترجمه : احمد اسدی نوقابی ، دکتر ناهید دهقان نیری (اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران)
  • تهیه و تنظیم : مرضیه براهویی و صادق دهقانی زاده

 

درباره ی Naloxone

اعتقاد دارم طرف حساب پرستار، خداست... . 9 مهر تولد دوباره ی من بود.. روزی که پرستار شدم...

مطلب پیشنهادی

سیروز کبدی

Hepatic Cirrhosis سیروز بیماری مزمنی است که با جایگزینی فیبروز منتشر به جای بافت طبیعی …

۳ دیدگاه

  1. من نمیدونم چرااااا از بحث دیابت زیاد خوشم نمیاد و هر مطلبی راجع به دیابت باشه نمیتونم تا آخر بخونمش!!!نهایت سعی من اینکه مرتب دنبال مطلب خوب و جمع وجور وخسته نکن!!!!!!!بگردم تا بالاخره مثل امشب به مطلب خوب شما راجع به دیابت بی مزه رسیدم و تا اخر خوندمش !!!!مرسی استفاده کردم عالی بود.

    • نظر لطفتونه ، تمام سعی بنده و بقیه نویسندگان سایت اینه که مطالب رو جمع و جور و روان برای استفاده و بازدهی بیشتر آماده کنیم

  2. Need to know more about lung cancer

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کد امنیتی * Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.