ضد درد ها و آرامبخش ها

افزودن به سبد خرید

Analgesia & Sedation

نقش اصلی ما در مراقبت از بیمار ، نه تنها نجات جان او که در بعضی موارد غیر ممکن است ، بلکه تسکین درد  و رنج اوست . رژیم های دارویی ضد درد و سداتیو ، در این فصل توضیح داده شده اند تا شما بتوانید از آنها برای ایفاء نقش خود استفاده نمایید .

الف ) مخدر ها (Opioids) :‌

تسکین درد در بیماران ICU تقریبا همیشه به وسیله مسکن های مخدر انجام می شود که از مشتقات طبیعی تریاک (Opium) هستند و با تحریک گیرنده اپیوئید در سیستم عصبی مرکزی اثرات خود را اعمال می کنند . تحریک گیرنده های اپیوئیدی ، طیف وسیعی از آثار سودمند و زیان آور را به دنبال دارد .

اپیوئیدهای وریدی :‌ رایج ترین این دسته دارو ها مورفین (Morphine) ، فنتانیل (Fentanyl) و هیدرومورفین (Hydromorphine) ‌می باشند . در جدول زیر این دارو ها مقایسه شده اند .

  مورفین و فنتانیل :

  پتدین (Pethidine)

پتدین (مپریدین ، دومرول)‌ یک ضد درد اپیوئیدی با سمیت دارویی زیاد است . یکی از محصولات حاصل از متابولیسم پتدین یعنی نورمپریدین (normeperidine) به آهستگی از کلیه ها دفع می شود و تجمع آن ها می تواند موجب تحریکات عصبی به همراه آزیتاسیون ،‌ دلیریوم و تشنج شود .

اثرات جانبی :

اثرات شایع جانبی داروهای اپیوئیدی در زیر آورده شده است :

ضد درد های کنترل شونده توسط بیمار (PCA) :

در بیمارانی که هوشیاری دارند و نسبت به محیط اطراف خود آگاهند ، استفاده از روش بی دردی قابل کنترل با بیمار (PCA) ،‌ در مقایسه با روش های معمول تجویز مخدر ،‌ میتواند باعث کنترل موثر درد و رضایتمندی بیشتر بیمار شود . این روش در مقایسه با روش قدیمی تجویز ضد دردهای اپیوئیدی برتری دارد . در این روش از پمپ های مخصوص استفاده می شود که توسط خود بیمار کنترل می شود . با احساس شروع درد ، بیمار با فعال کردن پمپ مقداری از دارو را دریافت می نماید . متعاقب هر نوبت مصرف ، پمپ برای یک مدت تعریف شده ای غیر فعال می شود که از دریافت بی‌رویه دارو جلوگیری شود .

ب) ضد دردهای غیر اپیوئیدی

تنها ضد درد غیر اپیوئیدی و تزریقی در ایالات متحده کترولاک (ketorolac)‌ است .

  کترولاک :

کترولاک یک ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که اثرات ضد درد آن ۳۵۰ بار قوی تر از آسپرین می باشد . این دارو موجب تضعیف تنفسی نمی شود اما دیگر اثرات جانبی آن ،‌ مصرف این دارو را محدود کرده است . این دارو معمولا به همراه اپیوئید ها به عنوان ضد درد در بیماران پس از جراحی استفاده می گردد .

ج)‌ بنزودیازپین ها

بنزودیازپین ها یکی از دارو های آرامبخش رایج و پر مصرفی در بخش ICU محسوب می شوند . زیرا معمولا مصرف آنها ایمن بوده و آرامبخشی (sedation) آنها با فراموشی توام می باشد .

در زیر برخی عوارض اصلی این دارو ها را می بینمیم :‌

د)‌ سایر دارو ها

  پروپوفول :‌

پروپوفول یک آرام بخش سریع الاثر است که برای القاء و حفظ بیهوشی عمومی استفاده میشود . در بخش ICU‌ برای ایجاد sedation کوتاه جهت انجام برخی تکنیک های تشخیصی یا درمانی استفاده می شود . اما به علت عوارض جانبی آن استفاده گسترده تر توصیه نمی شود .

سندروم انفوزیون پروپوفول :‌

پروپوفول میتواند یک واکنش های ایدیوسنکراتیک نادر اما کشنده ایجاد کند که با شروغ ناگهانی برادی کاردی ،‌ نارسایی قلبی ،‌ اسیدوز لاکتیک ،‌ هیپرلیپیدمی و رابدومیلوز مشخص گردد . این مجموع علائم را سندروم انفوزیون پروپوفول می نامند که معمولا متعاقب انفوزیون طولانی مدت با دوز بالا (بیش از ۶ – ۴ میلیگرم/کیلوگرم /ساعت  به مدت بیش از ۴۸ – ۲۴ ساعت)‌ ایجاد می شود . میزان مرگ و میر این سندروم حتی پس از قطع دارو ، بیش از ۸۰ درصد است .

  دکسمدتومیدین :‌

یک آگونیست انتخابی آلفادو آدرنرژیک است که میتواند اثرات آرام بخشی بدون عوارض تنفسی ایجاد نماید . به دلیل اثر کوتاه به صورت انفوزیون مداوم وریدی استفاده می گردد .

  هالوپریدول :

یکی از مزایای هالوپریدول اثرات آرام بخشی آن بدون اثرات جانبی قلبی و تنفسی است . توسط FDA ، تجویز وریدی آن توصیه نشده اما تزریق وریدی آن از جانب انجمن طبی مراقبت های ویژه ایمن و موثر تشخیص داده شده و توصیه شده است .