ضربان ساز موقت و دائمی

• بیماری های قلبی که به درمان پاسخ نمی دهند.
• تپش قلب
• ناهنجاریهای مادرزادی
• جراحی قلب
• جریان خون ناکافی به قلب
• سکته قلبی
• کندی سرعت ضربان قلب
• مسمومیت دارویی

• تپش قلب
• نبض های محیطی ضعیف و نامنظم
• سرگیجه
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه

• الکتروکاردیو گرام (ECG – نوار قلب )
• عکس از قفسه سینه
• آزمایشات خون
• اکوکاردیوگرافی
• هولتر مانیتورینگ
• مطالعه الکتروفیزیولوژی قلب (EPS )
• ابلیشن
• انجام کاردیوورزن در صورت لزوم
• استقرار پیس میکر موقت و دائم و دفیبریلاتور قلبی اتوماتیک در صورت لزوم

• ارزیابی دقیق علائم در مددجو
• آزمایشات خون
• رادیوگرافی قفسه سینه (برای تعیین پرخونی ریوی و افزایش اندازه قلب)
• گرفتن ECG (نوار قلب)
• اکوکاردیوگرافی
• در مراکز درمانی مداخلات فوری و ضروری به منظور بهبود وضعیت فعلی مددجو انجام می شود.
• استفاده از پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) موقت و سپس دائم
• CRT (ضربان سازی هر دو بطن )

اقدامات قبل از قرار دادن پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) :

• با توجه به علائم بیمار معمولا در مراکز درمانی در بخش مراقبتها ی ویژه (CCU) بستری می شوند.
• بررسی های خونی مانند تست های انعقادی ، قند خون ، شمارش کامل سلول های خون
• بررسی وضعیت کلیه ها
• در صورت امکان روز قبل از مراجعه استحمام نموده ؛ لباس راحت و جلو باز بپوشید.
• در صورتی که گذاشتن پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) اورژانسی نباشد معمولا شب قبل غذای سبک میل نموده و تا صبح ناشتا بمانید .
• ناحیه محل پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) باید تراشیده شود . ( بخصوص در مردان ناحیه قفسه سینه) ، ناحیه زهار ، پایین ناف تا وسط ران در دو طرف)
• هرگونه لوازم اعم از دندان مصنوعی ، عینک و سمعک، زیورآلات باید خارج گردد.
• شب قبل از تعبیه پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) به اندازه کافی استراحت داشته باشد.
• قبل از رفتن به اتاق عمل مثانه خود را تخلیه کنید

پرستار یا پزشک مربوطه اقدامات حین تعبیه پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) را برای مددجو جهت کم کردن استرس وی بیان می کند:

• شما به آزمایشگاه کاتترگذاری بیمارستان (کت لب ) cath lab می روید .
• شما برروی یک میز سفت کنار یک دوربین و سایر تجهیزات دراز می کشید.
• وسایل بررسی وضعیت قلب و ریه به دست و پاهایتان وصل شده سپس محل کشا له ران ( در صورت گذاشتن پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) موقت و یا قفسه سینه (بخصوص در خانمها) در پیسمیکر دائم پوشش استریلی روی آن قرار می گیرد .
• آرامبخشی به شما داده می شود ، اما شما همچنان بیدار هستید.
• پزشک ، منطقه ای را بر روی کشاله ران یا ناحیه زیر ترقوه سمت چپ شما بیحس کرده و پیسمیکر (دستگاه ضربان ساز ) را جایگزین می کند.
• بعد از جایگزینی توسط دستگاه خاصی برنامه پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) تنظیم (پروگرام ) می شود.
• در طول تعبیه پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) شما بیدار هستید و دستورات پزشک را انجام می دهید.

• بعد از اتمام کار به بخش مراقبتهای ویژه CCU منتقل می شوید
• وضعیت قلب و فشار خون شما دقیقا تحت کنترل قرار می گیرد. تا ۲۴ ساعت در تخت استراحت کنید .
• نباید دست خود را زیاد حرکت دهید اینکار احتمال خونریزی را بالا می برد .
• برای پیشگیری از خونریزی در محل پیس میکر باید به هنگام سرفه ناحیه را با دست حفاظت کنید.
• ممکن است یک کیسه کوچک حاوی شن روی ناحیه ترقوه به مدت ۴-۳ ساعت قرار داده شود تا از خونریزی این ناحیه جلوگیری شود. طی این مدت باید بی حرکت برروی تخت بخوابید
• علائم حیاتی شما دقیقا کنترل می شود (فشار خون و نبض بخصوص نبض های محیطی و…)
• محل پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) مرتبا توسط پرستار مربوطه از نظر علائم خونریزی و یا کبودی کنترل می شود.
• هر گونه احساس گرمی ویا خیس شدن محل عمل را گزارش کنید . پرستار مرتب برای کنترل احتمال خونریزی به شما سر می زند.
• بعد یک تا دو ساعت بعد از گذاشتن پیسمیکر می توانید رژیم مایعات سپس عادی را شروع کنید.
• احساس کمی ورم و یا درد مختصر در محل طبیعی است . اگر علائمی مثل گرمی زیاد داشتن ترشح بد بو و یا تب ۳۸ درجه داشتید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• به مدت یکماه از بلند کردن اجسام بیش از یک کیلوگرم خودداری کنید.
  
• ضربانساز تنها زمانی کار می کند ، که نیاز به آنها باشد. زمانی که ضربان قلب شما بسیار سریع ، بسیار تند یا نامنظم است ، ضربانساز بکار می افتد .

• علائم مسمومیت با دیگوسکین مثل : بی اشتهایی ، گیجی ، تهوع ، استفراغ ، خستگی و اختلالات بینایی را گزارش نماید.
• مصرف همزمان دیگوکسین با برخی از موا غذایی پر فیبر مثل : سبزیجات خام ، میوه ها ، سبوس ، آنتی اسید ، ضد اسهال و ملین ها ، باعث کاهش جذب دیگوکسین می گردد.
• هیپوکالمی یا کاهش سطح پتاسیم خون ، حساسیت بیمار به دیژیتال ها را افزایش می دهد و وی را مستعد مسمومیت با دیژیتال ها می کند.

• زرد آلو
• کنگر فرنگی
• آووکادو
• موز
• گرمک
• طالبی
• غلاف سبوس
• خرما
• باقلای خشک
• انجیر

• سیب
• کلم بروکلی
• چغندر
• کرفس
• بادنجان

• کلم
• گل کلم
• ذرت
• خیار

• این داروها در ابتدای صبح مصرف شود تا موجب شب ادراری و اختلال در خواب نگردد،
• مددجو وزن و فشار خون خود را روزانه کنترل نماید
• جهت جلوگیری از کاهش فشار خون وضعیتی به آهستگی تغییر وضعیت دهد.
• در صورت مصرف دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم (اسپیرونولاکتون یا آلداکتون و یا تریامترن اچ) ، از مصرف غذاهای با پتاسیم بالا خودداری کنید .
• مصرف این داروها ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی مثل : گیجی ، نبض نامنظم ، شلی عضلانی ، کرختی و مورمورشدن دست و پا ، اسهال ، تهوع و کرامپ شکمی شود.
• توصیه به مددجو جهت بررسی آزمایشات دوره ای و منظم سطح الکترولیتهای خون (سدیم و پتاسیم) تا احتمال بروز هیپوکالمی (با علائم صداهای قلبی و نبض ضعیف ، کاهش فشار خون ، شلی عضلات و ضعف) و هیپوناترمی (خستگی ، کرامپ عضلانی ، نبض ضعیف ) مشخص شود.
• در صورت تجویز داروهای ضد فشار خون و گشاد کننده عروق، فشار خون را بطورمنظم کنترل نماید و به آهستگی تغییر وضعیت دهد.
• از تغیر وضعیت ناگهانی ، مصرف الکل یا ورزشهای شدید در هوای گرم خودداری کنید.

تریامترن اچ نیز جز داروهای دیورتیک یا ادرار آور محسوب میشود:

• این دارو بیشتر در منزل تجویز شده و نگهدارنده پتاسیم می باشد.
• دارو را بعد از صبحانه مصرف کنید.
• دارو را در ظرف در بسته و دور از نور نگهداری نمایید.
• از تماس مستقیم و طولانی با آفتاب خودداری کنید بهتر است از کرم ضد افتاب استفاده کنید.

           نیتروگلیسرین

• یک نوع نیترو گلیسرین به صورت (پرل) یا قرص زیر زبانی
• نیتروگلیسرین با اثر طولانی که یک نوع آن به نام نیتروکانتین
• از نیترات های دیگر با اثر طولانی ایزو سورباید دی نیترات(ایزوردیل) است
• نیترات ها به فرم پماد پوستی ( به نام تجاری نیتروباید) وجود دارد که به تدریج از سطح پوست جذب می شوند
• فرم اسپری نیتروگلیسرین( به نام تجاری نیتروماینت) می باشد که از راه زیر زبان استفاده می شود.

• دارو را پیش از غذا مصرف کنید.
• ممکن است در چند روز نخست درمان دچار سر گیجه شوید .
• مصرف کم مایعات ، اسهال و استفراغ یا تعریق شدید ممکن است باعث بروز سرگیجه یا سنکوپ (غش) شود
• خانم های مصرف کننده ی دارو به یاد داشته باشند که در صورت بروز بارداری با پزشک تماس بگیرید.

• سنکوپ
• گلو درد
• تب
• تورم دست و پاها
• درد قفسه ی سینه
• تورم صورت چشم یا لب ها
• سخت شدن بلع یا تنفس

• ایجاد سرفه ی خشک در صورتیکه آزار دهنده باشد جهت قطع دارو پزشک را مطلع سازید .
• به خاطر عارضه ی حساسیت به نور بهتر است از تماس طولانی مدت با نور شدید آفتاب خودداری کنید و از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

• سردرد
• سرفه خشک
• اسهال
• خستگی
• تهوع‌

• اکثر پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) اگر به طور مناسب کنترل شوند با فعالیتهای طبیعی بیمار تداخلی ندارند .
• در صورتی که پیس میکر (دستگاه ضربان ساز ) باعث ایجاد سرگیجه شود ، فورا به پزشک مراجعه نمایید.
• از رانندگی و کار کردن با ماشینهای سنگین خودداری شود.
• در مرحله حاد بیماری ، توصیه به مددجو که در طول روز استراحت کافی داشته باشد .
• فعالیت و استراحت را به طور متناوب انجام دهد.
• از انجام فعالیتهای شدید یا استراحت طولانی اجتناب نماید.
• توصیه به مددجو که جهت کمک به حفظ انرژی ، فعالیتهای روزانه را اولویت بندی و تعدیل نماید ، به طوری که تا حد امکان انرژی کمتری مصرف کند.
• اگر در حین فعالیت احساس گیجی و ضعف و درد قفسه سینه ، تنگی نفس و خستگی داشت و همچنین ضربان قلب به بیش از ۲۰ ضربه بیشتر از ضربان پایه رسید ، بلافاصله فعالیت را متوقف نماید.
• توصیه به مددجو که فعالیتهایش را به تدریج و به آهستگی از سر بگیرد مهم است.
• در برنامه ریزی فعالیتهای روزانه ، کارهای سبک و سنگین را به طور متناوب انجام دهد و بین فعالیتها دوره های مکرر استراحت داشته باشد و درمواقع لزوم در انجام کارها از مشارکت اعضای خانواده استفاده نماید.
• مددجو با توصیه پزشک به تدریج ورزشهایی مثل : پیاده روی ، آهسته دویدن ، شنا و دو چرخه سواری را می تواند به طور روزانه انجام دهد. این حرکات موزون و تکراری بهترین نوع ورزش هستند.
• بهتر است قبل از شروع ورزش و پس از پایان ان به مدت ۲-۵ دقیقه به طور آهسته راه برود.
• توصیه به مددجو که یک برنامه منظم ورزشی ، تحت نظر پزشک داشته باشد .
• از انجام فعالیت بیش از حد خودداری نماید .
• ۲-۳ ساعت بعد از خوردن غذا فعالیت بدنی انجام ندهید .
• از دوش گرفتن با آب داغ یا سرد بلافاصله قبل و بعد از ورزش خودداری کنید.

• توضیح این نکته به مددجو که ترکیبی از مصرف زیاد غذا ، الکل ، سیگار و تحریکات عاطفی می تواند دیس ریتمی را شروع یا تشدید نماید. بنابراین از مصرف الکل ، سیگار ، تنباکو ،کافئین و غذای سنگین اجتناب نماید.
• کاهش سطح پتاسیم سرم می تواند به ایجاد دیس ریتمی کمک کند. بنابراین در صورت لزوم ، توصیه به مددجو که از مواد غذایی سرشار از پتاسیم مثل موز ، مرکبات ، انجیر ،خرما ، سبزیجات برگدار سبز ، آلو ، زردآلو ، هلو ، ماهی و غذاهای دریایی استفاده نماید.
• مددجو از مواد غذایی با سدیم پائین مانند : مرغ ، ماهی ، گوشت ، برنج ، سیب زمینی و… استفاده کند و از مصرف غذاهای حاوی سدیم فراوان مثل گوشت نمک سوده شده ، گوشتهای اماده غذاهای کنسرو شده ، سوسیس ، همبرگر ، سس ها ، ترشی ، ادویه جات و برخی پنیرها خودداری نماید.
• توصیه به بیمار که وعده های غذایی متعدد و با حجم کم داشته باشد و از مصرف مواد محرک مثل قهوه ، کافئین ، الکل و سیگار خودداری نماید.
• معمولا وعده های غذایی با حجم کم در دفعات متعدد بهتر تحمل می شود.
• درمورد اهمیت کنترل وزن و پیشگیری چاقی به بیمار توضیح دهید.
• استفاده از روغن ماهی ، روغن زیتون ، ذرت و کنجد به دلیل ارزش غذایی آن توصیه می شود. بخصوص روغن ماهی که حاوی اسیدهای چرب امگا – ۳ است و به کاهش کلسترول خون کمک می کند.
• محدودیت قند غذاها همیشه مد نظر قرار گیرد.
• توصیه به مددجو که از غذاهای سبک وعده های غذایی و با حجم کم استفاده کند. غذا را به آهستگی خورده و کاملا بجود ، از پر خوری پرهیز کند و قبل از احساس سیری کامل ، دست از غذا بکشد. پس از صرف غذا استراحت کند.
• تشویق مددجو به مصرف موادغذایی مثل: سویا ،لوبیا سبز ، لوبیا قرمز ، نان گندم ، برنج ، سبوس جو ، غلات ، سبزیجات برگدار سبز ، گل کلم ، سالاد ، سیب ، گلابی ، میوه و آبمیوه تازه ، توتها ، مرکبات ، ماهی ، شیر و ماست بدون چربی که می توانند در کاهش کلسترول و آترو اسکلروز موثر باشند . به علاوه فیبر موجود در برخی از آنها (سبوس جو ، سبزیجات و …) خاصیت ملین و پیشگیری از یبوست دارد.
• وزن خود را در حد ایده ال نگه دارد . دو راه مناسب برای کاهش وزن ، محدود کردن کالری مخصوصا چربی و انجام فعالیت و ورزش می باشد.
• از مصرف قرصهای رژیمی برای کاهش وزن خودداری کنید

• آموزش ها را به صورت کتبی و شفاهی به مددجو و مراقبت کننده او ارائه دهید.
• نام و شماره تلفن پرستار یا پزشک را به مددجو داده تا در صورت نیاز تماس بگیرد.
• بهتر است استحمام را تا یک ماه به تاخیر بیندازی اما میتوانید در مدت کوتاه و با پوشاندن ناحیه با یک نایلون استحمام نمایید.
• علائم عفونت را بخوبی بدانید : تب ۳۸ درجه سانتیگراد ، گرمی در محل تعبیه پیس میکر ، قرمزی ، درد ، ترشح
• دستورات پزشک خود را پیگیری کنید و بموقع ملاقات های پزشکی خود را انجام دهید. هر سه تا ۶ ماه یک بار ، بر حسب صلاحدید پزشک برای کنترل و برنامه ریزی (پروگرام ) ضربانساز به مطب یا کلینیک مورد نظر مراجعه نمایید
• باتری ضربانساز شما ۵ تا ۸ سال کار می کند. زمانی که باتری تمام شود ، شما جهت جایگزینی آن نیاز به تعویض آن دارید .
• داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید .
• یک کارت شناسایی همراه خود داشته باشید تا دیگران هم بدانند که شما ضربانساز دارید .
• به دندانپزشک و یا پزشکان دیگر خود بگویید که ضربانساز دارید . ممکن است برخی ازتجهیزات پزشکی ، عملکرد ضربانساز را تحت تاثیر قرار دهند .
• به نگهبان های فرودگاه در مورد ضربانساز خود اطلاع بدهید.

• میکروفرخانگی
• دستگاه های الکتریکی
• اکثر تجهیزات نوری مغازه ها و خانه ها
• امواج صنعتی
• الکتریسیته
• ماشین ها یا سایر وسایل نقلیه بزرگ

• بخاری برقی ، کنترل تلویزیون یا سایر وسایل رایج در منزل ، ضربانساز را تحت تاثیر قرار نمی دهند
• می توانید از موبایل هم استفاده کنید : موبایل را در گوش سمت مقابل محل قرار گیری ضربانساز بگیرید.
• زمانی که موبایل روشن است ، آنرا دست کم ۱۵ سانتی متر دورتر از ضربانساز بگیرید . برای مثال موبایل را در جیب سینه ای سمتی که ضربانساز قرار دارد ، قرار ندهید .
• بسیاری از ضربانسازها اجازه افزایش ضربان قلب همراه با فعالیت جسمانی را می دهند .
• در بیمارانی که پیس میکرها برای آنها تعبیه می شود ۱۴-۱۰ روز پس از تعبیه پیس میکر می توانند رانندگی کنند ولی رانندگی حرفه ای بهتر است پس از گذشت یک ماه پس از اطمینان از عملکرد صحیح پیس میکر صورت گیرد.
• بعضی از انواع فیزیوتراپی ها معتقدند بعضی روش ها را نمی توانند در این مددجویان انجام دهند مثل (Trans cutaneous electrical nerve stimulation) البته معتقدند در اندامهای تحتانی مانعی ندارد ولی اندامهای فوقانی که نزدیک پیس میکر می باشد به دلیل به هم ریختگی در برنامه پیس میکر انجام این نوع فیزیوتراپی ممنوع میباشد.
• روشهای تصویر برداری در مددجویان که دارای پیسمیکر می باشند ، انجام MRT ممنوع می باشد ولی روشهای هسته ای و CT Scan و سونوگرافی و اکو کاردیو گرافی در این بیماران ممنوعیتی ندارد.
• مسافرتهای هوائی برای بیمارانی که پیس میکر دارند امکان پذیر است ، ولی رعایت یک سری احتیاطات ضروری میباشد. کلیه افرادی که دارای باطری داخلی قلبی می باشند باید هنگام عبور از دربهای الکترومغناطیس فرودگاهها خیلی سریع عبور کنند یا اینکه با نشان دادن کارت مخصوص ، مسئولین مربوطه را از وجود دستگاه خود در بدن خود آگاه کنند تا از بازرسی بیش از حد آنها اجتناب شود و بازرسی به صورت بدنی انجام شود.

• شما می توانید رابطه جنسی داشته باشید .

• کاهش تحمل فعالیت
• اگر دچار مشکل تنفسی شده یا وزنتان اضافه شدو یااگر در مچ یا ساق پا دچار تورم شُدید ، و یا غش کرده ،سیاه و کبود شدید ویا سرگیجه پیدا کردید، حتماً به پزشک خود اطلاع بدهید .
• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• کندی ضربان قلب
• سرگیجه